Sendika hakkı ve sendika özgürlüğü, temel haklar arasında yer almakta olup uluslararası alanda birçok metinde güvence altına alınmıştır. Ülkemizde de uluslararası düzenlemeler doğrultusunda sendikal hak ve özgürlükler en üst düzeyde korunmuş ve Anayasa ile teminat altına alınmıştır.
Anayasa’nın 51’inci maddesine göre; İşçiler ve işverenler, üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için önceden izin almaksızın sendikalar ve üst kuruluşlar kurma hakkına sahiptirler. Bu doğrultuda, sendikalar üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve daha iyi bir seviyeye getirmek amacıyla kurulmaktadır. Ayrıca Anayasa’nın 52. maddesinde de işçilerle işverenlerin, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahip oldukları düzenlenmiştir.
Sendika hakkı ve sendika özgürlüğü, temel haklar arasında yer almakta olup uluslararası alanda birçok metinde güvence altına alınmıştır. Ülkemizde de uluslararası düzenlemeler doğrultusunda sendikal hak ve özgürlükler en üst düzeyde korunmuş ve Anayasa ile teminat altına alınmıştır.
Anayasa’nın 51’inci maddesine göre; İşçiler ve işverenler, üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için önceden izin almaksızın sendikalar ve üst kuruluşlar kurma hakkına sahiptirler. Bu doğrultuda, sendikalar üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve daha iyi bir seviyeye getirmek amacıyla kurulmaktadır. Ayrıca Anayasa’nın 52. maddesinde de işçilerle işverenlerin, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahip oldukları düzenlenmiştir. Bunun yanında, Anayasa Mahkemesi de üyelerinin ekonomik, kültürel ve sosyal menfaatlerini korumak üzere hareket eden sendikaların ve bu sendikaların üst kuruluşlarının toplu görüşme ve toplu sözleşme yapmasını, grev ve lokavt kararı vermesi ve bunu uygulamasını da sendika hakkı kapsamında olması gerektiği yönünde karar vermiştir.
İşçiler, sendikalara serbestçe üye olma ve üyelikten serbestçe çekilme hakkına sahiptir. İşçilerin işe alınmaları; belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri, belli bir sendikadaki üyeliği sürdürmeleri veya üyelikten çekilmeleri veya herhangi bir sendikaya üye olmaları veya olmamaları şartına bağlı tutulamaz. Hukukumuzda sendikal hak ve özgürlükler işe alımlarda korunduğu gibi işe alım sürecinden sonra da korunmaktadır. İşveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamaz.
Hukukumuzda sendikal nedenlerle işçiler arasında işverenin ayrımcılık yapması yasaklanmıştır. İşçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde işçi kuruluşlarının faaliyetlerine katılmaları veya sendikal faaliyette bulunmalarından dolayı işten çıkarılamaz veya farklı işleme tabi tutulamaz. Yargıtay da işçinin sendika üyeliği ya da çalışma saatleri dışında veyahut çalışma saatleri içinde işverenin izni ile sendikal faaliyetlerde bulunması nedeniyle işverence yapılan feshin geçerli olmayacağını kabul etmiştir. İşveren sendikal nedenlerle işten işçi çıkarttığı takdirde, dava açma hakkına sahiptir. İşçi bu davada sendikal tazminat talep eder ve haklılığı ispat olunur ise 1 yıllık ücretinden az olmamak üzere sendikal tazminat alacağını işvereninden tahsil edebilir.